Phần 1 | Phần 2 | Phần 3 | Phần 4

2023: The sum of my (career) choices

Tôi tin rằng chúng ta là tổng hoà của những quyết định mà chúng ta đưa ra. Trong chiều dài sự nghiệp thì mỗi người đều sẽ trải qua nhiều quyết định như: nên theo đuổi ngành nghề nào? chọn công ty này hay công ty kia? chọn hàm lượng công việc nhiều kỹ thuật hay kỹ năng mềm? đang hài lòng với công việc hay cần thay đổi? vân vân và vân vân.

Kể cả khi có công việc ổn định thì tôi vẫn thường suy nghĩ về những lựa chọn nghề nghiệp của mình. Có một vài khía cạnh mà tôi dùng để đánh giá.

Đầu tiên là về tính chất công việc và môi trường. Tôi nghĩ nhiều người giống tôi, muốn làm một việc mà ở đó bộ kỹ năng của tôi được tận dụng tốt nhất và tôi cảm thấy thích những hoạt động hàng ngày của mình. Hơn nữa, tôi muốn được làm việc cùng những người đồng nghiệp mà tôi thấy thoải mái khi họ ở xung quanh. Tôi rất hài lòng với hai yếu tố này khi mới tới One Mount, nhưng sau một thời gian thì nhiều chuyện đã thay đổi. Năm 2023, tính chất công việc của tôi đã khác khá nhiều so với thời gian đầu: tôi sẽ nói ngắn gọn là hàm lượng những thử thách trong công việc dần ít tính chuyên môn hơn (tất nhiên vẫn còn rào cản chuyên môn, tôi sẽ nói ở đoạn sau). Một phần trăm khá lớn thời gian ở công ty tôi dành vào những tác vụ không liên quan tới chuyên môn về dữ liệu. Tôi biết đây là điều tất yếu khi một data analyst trở nên senior hơn, nhưng dù sao tôi vẫn cảm thấy không hoàn toàn thoải mái với thực trạng này.

Thêm nữa, mà tôi nghĩ nhiều người cũng đồng tình, là tôi muốn một công việc mà tôi hoặc có thu nhập tốt hoặc có cơ hội học hỏi và phát triển (earn or learn) – mà hoàn hảo là một công việc cho tôi cả hai. Khi ở giai đoạn đầu sự nghiệp (level fresh, junior tức khoảng 2-3 năm đầu tiên), cá nhân tôi ưu tiên cơ hội để phát triển kể cả có phải hi sinh lợi ích về thu nhập. Ví dụ, nếu theo đuổi thu nhập trước mắt, tôi sẽ được tăng lương cỡ dưới 10%; trong khi nếu tập trung phát triển bản thân, tôi tin là mình có thể tăng thu tới vài lần trong lâu dài. May mắn là ở thời điểm đó, tôi cũng không phải lo về mặt tài chính vì thu nhập ở đây đã giúp tôi sống khá thoải mái với lối sống đơn giản của mình (tất nhiên là không tới mức giàu có).

Ở vế còn lại, tôi có lý do để thấy không hài lòng. Năm 2021 và 2022, khi mới vào nghề, tôi có nhiều điều kiện thuận lợi để nâng cao năng lực của mình và tôi đã tận dụng khá ổn trong hai năm này. Tuy nhiên, tới 2023 tôi thấy mình đã chững lại ít nhiều. Tôi đã có một ý niệm nhất định về kiểu data practitioner mà tôi muốn hướng đến, tôi vẫn học nhiều điều mới, vẫn phát triển, nhưng ở một tốc độ chậm và gặp nhiều rào cản.

Sau khi làm thuần thục những kĩ năng cơ bản của data analyst, tôi muốn thử giải quyết những vấn đề khó và phức tạp hơn. Một phần là để nâng cao trình độ, một phần để giữ sự mới mẻ và thú vị trong công việc. Tin tốt là tôi có nhận được những đề bài (và tôi nghĩ tự tôi cũng từng vẽ ra việc để làm), tin xấu là tôi thấy mình không giải được chúng – ít nhất một cách trọn vẹn. Đây là lúc tôi nhận ra những lỗ hổng lớn trong bộ kĩ năng và nền tảng của mình, quá nhiều thiếu sót mà tôi không thể vá víu hay cải thiện trong ngày một ngày hai. Với áp lực từ công việc, tôi cũng hiểu rằng mình không nên (và cũng không thể) theo đuổi những dự án mới mẻ nhưng risky; tôi cần ưu tiên những dự án mà mình có thể đảm bảo đầu ra.

Những yếu tố như vậy khiến tôi tin rằng mình cần sự thay đổi trong công việc.

Cách đơn giản nhất là tìm cách thay đổi và cải thiện tình hình ở trong ngay vị trí hiện tại (lúc đó), chẳng hạn như tìm đề bài mới với độ khó phù hợp, tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người xung quanh, hay mạnh mẽ hơn nữa thì điều chuyển nội bộ trong công ty. Tuy nhiên, vì nhiều lý do về yếu tố môi trường mà tôi sẽ không bàn ở đây, tôi biết rằng cách này sẽ không giúp tôi đạt được mục tiêu mà tôi đang theo đuổi.

Vậy còn lựa chọn nào?

Đổi công ty.

Hoặc là nghỉ làm và học cao học.

Ý tưởng về việc đi du học đã tới với tôi vào năm 2022, nhưng ở thời điểm đó tôi chưa có đủ thông tin để quyết định. Tới 2023 thì tôi cảm thấy chắc chắn hơn về ý tưởng này, trong đó tôi hiểu sâu hơn về ý định và kỳ vọng của mình. Một lần nữa nói đơn giản hoá, tôi cho rằng việc thiếu một nền tảng bài bản đã khiến tôi gặp khó khi cố nâng cao kĩ năng của mình, vậy nên tôi kỳ vọng những kiến thức và trải nghiệm bài bản từ formal education sẽ là công cụ giúp tôi tiến những bước xa hơn. Do lên kế hoạch nhập học vào tháng 8 năm kế tiếp, tôi tạm hoãn việc đổi công ty vì nghĩ rằng tôi sẽ không thể đóng góp hay phát triển đáng kể nếu dành một thời gian quá ngắn ở công việc mới (chẳng hạn, nếu tôi chuyển việc vào tháng 9, tôi chỉ có dưới 1 năm ở vị trí mới).

Tất nhiên, dự định một chuyện và thực thi thành công lại là một chuyện khác. Tôi cần tới hai phép màu xảy ra cùng lúc. Tôi phải được NTU (hoặc SMU) chấp nhận, và tôi phải thuyết phục được Vingroup cấp học bổng. Về sau tôi biết được tỷ lệ thành công của mỗi quá trình này đều dưới 5%.

Tôi kết thúc 2023 trong tâm thế sẵn sàng cho cả trường hợp đi du học lẫn đổi công việc.